มาร์ซิเรีย: พาราสิตตัวจ้อยผู้ชื่นชอบความหวานของเมือกและน้ำมูก!
มาร์ซิเรีย (Maricea) เป็นพยาธิตัวแบนประเภทหนึ่งที่อยู่ในกลุ่ม Trematoda ซึ่งเป็นกลุ่มของพยาธิที่อาศัยอยู่ในร่างกายของสัตว์อื่น ๆ มาร์ซิเรียมีรูปร่างแบนยาวคล้ายกับเส้นด้าย มีขนาดเล็กมาก โดยความยาวโดยทั่วไปจะอยู่ระหว่าง 0.5 ถึง 2 มิลลิเมตรเท่านั้น
มาร์ซิเรียเป็นพยาธิที่อาศัยในระบบทางเดินอาหารของสัตว์น้ำ เช่น ปลาหางเหลือง ปลากราย และปลาไหล ตัวอ่อนของมาร์ซิเรียจะถูกปล่อยออกมาจากตัวผู้และตัวเมียในระบบทางเดินอาหารของสัตว์ที่ติดเชื้อ จากนั้นตัวอ่อนเหล่านี้จะว่ายไปตามกระแสน้ำและเข้าสู่ร่างกายของสัตว์ที่เป็นพาหะ ซึ่งมักจะเป็นหอยทากหรือกุ้ง
เมื่อตัวอ่อนของมาร์ซิเรียเข้าสู่ร่างกายของสัตว์ที่เป็นพาหะแล้ว จะเกิดการเปลี่ยนแปลงในรูปร่างและโครงสร้างของมัน ตัวอ่อนจะพัฒนาเป็นระยะซิสต์ (cyst) ซึ่งสามารถดำรงอยู่ได้นานหลายเดือน จนกว่าจะมีสัตว์น้ำมาบริโภคสัตว์ที่เป็นพาหะ
เมื่อสัตว์น้ำบริโภคสัตว์ที่เป็นพาหะเข้าไป ระยะซิสต์ของมาร์ซิเรียก็จะถูกปล่อยออกมาในระบบทางเดินอาหารของสัตว์น้ำ และเริ่มเจริญเติบโตจนถึงระยะผู้ใหญ่
มาร์ซิเรียตัวเต็มวัยจะยึดติดกับผนังลำไส้ของสัตว์น้ำด้วยอวัยวะดูด (suckers) ซึ่งเป็นส่วนที่ยื่นออกมาจากร่างกายของมัน ตัวผู้และตัวเมียจะผสมพันธุ์กันในระบบทางเดินอาหาร และไข่ของมาร์ซิเรียก็จะถูกปล่อยออกมาพร้อมกับอุจาระของสัตว์น้ำ
วงจรชีวิตของมาร์ซิเรีย
ระยะ | สถานที่ |
---|---|
ตัวอ่อน (miracidium) | น้ำ |
ตัวอ่อน (sporocyst) | หอยทาก |
ตัวอ่อน (cercaria) | หอยทาก |
ระยะซิสต์ (metacercaria) | กุ้ง |
ตัวเต็มวัย | ปลา |
มาร์ซิเรียไม่ใช่พยาธิที่อันตรายต่อมนุษย์ แต่ก็อาจเป็นสาเหตุของการป่วยในปลา ซึ่งทำให้ปลาโตช้า และมีอัตราการตายสูงขึ้น
ความสำคัญทางนิเวศวิทยา
แม้ว่ามาร์ซิเรียจะเป็นพยาธิที่ก่อให้เกิดโรคในปลา แต่ก็มีความสำคัญทางนิเวศวิทยาเช่นกัน มาร์ซิเรียเป็นส่วนหนึ่งของห่วงโซ่อาหาร และช่วยควบคุมประชากรของสัตว์น้ำบางชนิด
ข้อเท็จจริงที่น่าสนใจเกี่ยวกับมาร์ซิเรีย:
- มาร์ซิเรียสามารถสร้างไข่ได้ถึง 10,000 ฟองต่อวัน
- มาร์ซิเรียสามารถมีชีวิตอยู่ได้นานหลายปี
การศึกษาวงจรชีวิตและนิเวศวิทยาของมาร์ซิเรียมีบทบาทสำคัญในการควบคุมโรคในปลา และรักษาความสมดุลของระบบนิเวศ
ทำไมมาร์ซิเรียถึงชอบเมือกและน้ำมูก?
อย่างที่กล่าวไปแล้ว มาร์ซิเรียอาศัยอยู่ในระบบทางเดินอาหารของสัตว์น้ำ ซึ่งเต็มไปด้วยเมือกและน้ำมูกจากปลานั่นเอง พวกมันจึงได้ดื่มด่ำกับความหวานของเมือกและน้ำมูกเหล่านี้!
ถึงแม้ว่ามาร์ซิเรียจะเป็นพยาธิตัวจิ๋วที่เราอาจไม่ค่อยเห็นหรือรู้จัก แต่ก็เป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญในระบบนิเวศ aquatic และการทำความเข้าใจวงจรชีวิตและนิเวศวิทยาของมันมีบทบาทสำคัญในการควบคุมโรคในปลา